Fort Gerharda w Świnoujściu
Fort Gerharda w Świnoujściu pełnił funkcję obiektu strzegącego wejścia do portu. To żywe muzeum, gdzie turyści mogą przenieść się w czasie i spróbować wojskowej służby. Zwiedzanie przeprowadzone jest w formie ?przeszkolenia wojskowego? prowadzonego przez pruskiego żołdaka. Uczestnicy poznają historię i biorą udział w próbach. W muzeum znajduje się ponad 2 tys. Eksponatów związanych z rozwojem twierdzy.
Fort Gerharda w Świnoujściu, zwany również Fortem Wschodnim lub Werk (dziełem) II to jeden z fortów Twierdzy Świnoujście.
Zobacz też:
Fort znajduje się we wschodniej części miasta, w dzielnicy Warszów, na wyspie Wolin, niedaleko latarni morskiej. Należy do najlepiej zachowanych obiektów pruskich i jest ostatnim pruskim garnizonem w Europie.
Fort wybudowano w połowie XIX-go wieku. Do jego budowy przyczyniła się blokada Świny, której sprawczynią była duńska fregata. Przez nią na wiele miesięcy ustał handel międzynarodowy. Prusy nie chciały dopuścić do kolejnej, podobnej sytuacji, więc wybudowały twierdzę, której przeznaczeniem była obrona portu i Cieśniny Świny przed nieprzyjacielską flotą. Budowla powstawała 10 lat.
Fort Wschodni dzielił się na dwie części: dzieło i baterię artyleryjską.
Dzieło Fortu stanowiła dwukondygnacyjna redita, czyli murowana budowla. Przepiękna i surowa w swej formie, z kompletnie zachowanymi podziemnymi magazynami amunicji. Pełniła ona jednocześnie rolę obiektu koszarowego fortu. Była otoczona mokrą fosą i tzw. kaponierami – basztami nawodnymi. Z nich dawniej prowadzono ostrzał fos.
Jej zadaniem było odpieranie potencjalnego ataku desantujących się sił wroga. Uzbrojona była w 25 armat. Nad wejściem umieszczono dwa kamienie granitowe z datą ukończenia budowy. W stropie przy wejściu – dwa szyby windy do transportu dział na piętro oraz mniejszej windy amunicyjnej. W jej wnętrzu od 2010 roku znajduje się największe prywatne muzeum w Polsce.
Fort Gerharda w Świnoujściu był przebudowywany w latach 1876-1877. Wtedy zniknął podział na działo i baterię. Dobudowane zostały 2 schrony strzeleckie na południowym i północnym odcinku fosy.
Po I wojnie światowej fort zarządzany był przez niemiecką marynarkę wojenną, a po II wojnie używali go Sowieci. W latach 60-tych XX wieku został przekazany miastu. Pełnił następnie funkcję magazynów, po czym został opuszczony. Zanim w 2001 roku trafił w ręce fascynatów, był wysypiskiem śmieci. Od dnia otwarcia fort odwiedziło (czyli przeszło przeszkolenie) ponad 250 000 turystów!
Fort Gerharda to jedno z niewielu w Europie żywych muzeów, gdzie turyści mogą na chwilę przenieść się w czasie i na własnej skórze poczuć smak wojskowej służby. Fortalicja jest siedzibą historycznego Komendanta Twierdzy Świnoujście (ostatniego pruskiego komendanta w Europie) i koszarami 3 batalionu 34 Pułku Fizylierów im. Królowej Szwedzkiej Wiktorii. Zwiedzanie Fortu ma formę przyspieszonego przeszkolenia wojskowego. Turyści zwiedzają fortecę pod opieką umundurowanego pruskiego żołdaka. Uczestnicy zwiedzania poznają historię Fortu, przechodząc jednocześnie kilka prób, które mają sprawdzić, czy kandydat nadaje się do wojskowej służby. Oczywiście, każdego obowiązuje tajemnica wojskowa. Ten, kto przejdzie szkolenie, zostaje mianowany na pierwszy historyczny stopień wojskowy i staje się rezerwistą regimentu! Zwiedzanie zakończone jest wystrzałem armatnim.
Dla spragnionych większych wrażeń, Fort organizuje specjalne atrakcje: nocne zwiedzanie zakończone ogniskiem, strzelanie z broni czaroprochowej, szkolenie przeciwchemiczne i zajęcia linowe.
Podstawowe przeszkolenie wojskowe (zwiedzanie) trwa około 75 minut. Warto zarezerwować sobie dodatkowy czas, czyli około 25 minut, na pamiątkowe zdjęcie w pruskim mundurze.
Trasa zwiedzania dopasowana jest do wieku kadetów. Nie ma także żadnych ograniczeń dla turystów niepełnosprawnych. Z turystów indywidualnych formowane są plutony szkolne (w okresie od 1 maja do 1 października), które co około 20 minut wyruszają na trasę zwiedzania. W innym terminie plutony szkolenie rozpoczynają szkolenie według wskazań dowódcy. Grupy zorganizowane obsługiwane są na bieżąco – warto jednak wcześniej zarezerwować termin zwiedzania.
Fort Gerharda w Świnoujściu można zwiedzać też samodzielnie – dla chętnych przygotowano specjalny bezpłatny plano przewodnik.
W Muzeum Obrony Wybrzeża obejrzymy kolekcję ponad 3000 eksponatów umiejscowionych na 5 wystawach: „Bóg wojny – artyleria”, „Historia Świnoujścia”, „Fortowa kuchnia”, „Zbrojownia” oraz „Broń systemu Kałasznikowa 1947-2019”.
W Forcie zobaczymy jedną z najlepiej zachowanych ław artyleryjskich, czyli ciąg kamienno-ceglanych stanowisk dla dział nadbrzeżnych kalibru 150 mm i 210 mm. Na północnym i południowym odcinku fosy znajdują się dwie kaponiery, które są połączone z fortem podziemnymi tunelami.
Na placu musztry można zobaczyć wrak transportera, który został wyciągnięty z morza w okolicach Dziwnowa w 2006 roku.
Na terenie Fortu są bezpłatne toalety, miejsce na ognisko, plac na którym równocześnie może piknikować około 200 osób i sale, w których może biesiadować przy kominkach około 150 biesiadników.
W Forcie Gerharda zespół Sabaton kręcił teledysk do utworu ?Fields of Verdun? – kliknij, aby obejrzeć.
