Cmentarzysko z kręgami kamiennymi w Grzybnicy
Cmentarzysko z kręgami kamiennymi w Grzybnicy pochodzi z pierwszych wieków naszej ery. Odkryto tutaj ponad 100 pochówków, 5 kręgów i 2 kurhany. Te charakterystyczne dla ludów skandynawskich konstrukcje prawdopodobnie zostały zbudowane przez Gotów – lud wywodzący się z mitycznej wyspy Skandza. Według radiestetów, tajemnicze kamienne kręgi emitują silną energię, która może wpływać na nasz nastrój.
Cmentarzysko z kręgami kamiennymi w Grzybnicy to stanowisko archeologiczne z I-III wieku n.e., leżące w okolicy wsi Grzybnica, blisko Koszalina. To kręgi kamienne i kurhany oraz różnego rodzaju bruki, widoczne na porośniętym iglastym lasem terenie. Zostały odkryte przez archeologów i pochodzą z wyposażenia grobów przedstawicieli kultury wielbarskiej.
Na terenie cmentarzyska odkryto: 5 kręgów kamiennych, 2 kurhany, 14 płaskich bruków kolistych, podwójny wieniec z kamieni polnych, 2 bruki trójkątne, 12 małych bruków płaskich, 6 stosów ciałopalnych nakrytych kamieniami, 101 pochówków szkieletowych i ciałopalnych oraz kilka rowków ze spalenizną.
Cmentarzysko znajduje się w gminie Manowo, przy drodze krajowej nr 11, około 20 km na południowy wschód od Koszalina, ok. 2,5 km na północ od wsi Grzybnica i ok. 3 km na wschód od wsi Mostowo. Do cmentarzyska dochodzi się drogami leśnymi.
Kamienne kręgi były znane miejscowej ludności jeszcze przed II wojną światową. Myślała ona jednak, że jest to cmentarz żydowski. W latach 70-tych rozpoczęły się prace archeologiczne na tym terenie. Pod koniec dekady na obszarze tym utworzony został rezerwat archeologiczny „Kręgi Kamienne w Lesie Grzybnickim”. Poziom terenu został obniżony i obecnie wygląda jak pierwotnie. Przerzedzony został drzewostan.
Z tablic informacyjnych, dowiemy się kilku interesujących faktów na temat cmentarzyska.
Do tej nie wiadomo, jaką funkcję pełniły kręgi kamienne. Prawdopodobnie były to miejsca zgromadzeń lokalnej społeczności. Pod jednym z kurhanów odkryto szkieletowy grób kobiety datowany na ostatnią ćwierć I w.n.e. W drugim wkopano grób szkieletowy, a całość przykryto brukiem kamiennym. Bruki z kolei zalegają nad grobami ciałopalnymi i szkieletowymi. W przypadku grobów szkieletowych mają one kształt prostokątny, odpowiadający wymiarom jamy grobowej. Do innych ciekawostek należą pochówki. Na cmentarzysku występują pochówki szkieletowe (najczęściej w wydrążonych pniach drzew) oraz ciałopalne (przeważają pochówki jamowe (bezpopielnicowe). Groby kobiece są znacznie bogaciej wyposażone od grobów męskich. Wśród przedmiotów znajdowanych w grobach przeważają: zapinki, sprzączki, paciorki szklane lub bursztynowe, bransolety, szpile do włosów, grzebienie igły, naczynia gliniane.