Kaplica Templariuszy w Chwarszczanach

Jednym z najcenniejszych zabytków Pomorza Zachodniego jest kaplica templariuszy w Chwarszczanach, wybudowana w XIII wieku na miejscu poprzedniego obiektu (który bryłą mógł przypominać kaplicę w Rurce). Była częścią zabudowy komandorii zakonu templariuszy, a następnie joannitów. Owiana tajemnicą ceglana kaplica stoi samotnie, na niewielkim wzniesieniu. Na świecie próżno szukać drugiej takiej – badacze nie znaleźli analogicznej budowli. Co ciekawe w ciągu jednego wieku zdecydowano się rozebrać wiejski kamienny kościółek, aby w jego miejscu postawić gotycki gmach typu francuskiego. Jednonawowemu budynkowi towarzyszą dwie cylindryczne wieże, zbudowane na kształt baszt.

Żadna inna świątynia na świecie zbudowana przez templariuszy ich nie posiadała. Jedyny trop badaczy, to francuska komandoria templariuszy w Villedieu we Francji, która posiadała jedną, ośmiokątną wieżę, równie wąską co chwarszczańskie. W warstwie symbolicznej można się doszukiwać podobieństwa zachodniopomorskiej kaplicy do wyobrażenia Jeruzalem ze średniowiecznych ikon. Z drugiej strony wieże mogły pełnić funkcję obronną dla precjozów zdobytych podczas wypraw do Ziemi Świętej – relikwii, monet i innych kosztowności. Inna teoria głosi, że przechowywane były tam dokumenty komandorii, chronione przed wilgocią znad mokradeł rzeki Myśli. Na razie tajemnica dwóch wież pozostaje nieodkryta.

To jeden z najwspanialszych przykładów architektury gotyckiej na Pomorzu Zachodnim. Kaplica obecnie pełni funkcję kościoła parafialnego.