Muzeum Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie to cztery sale, w których znajdziemy eksponaty dotyczące historii utworzenia polskiej artylerii przeciwlotniczej, przebiegu walk podczas II wojny światowej oraz losów artylerii po zakończeniu wojny. Obejrzymy kolekcję mundurów i pamiątki ze Szkoły Oficerskiej Artylerii Przeciwlotniczej i Wyższej Szkoły Obrony.

Muzeum Obrony Przeciwlotniczej w Koszalinie od 1918 roku nosi imię pułkownika Stanisława Paszkiewicza – pierwszego komendanta Oficerskiej Szkoły Artylerii Przeciwlotniczej w Koszalinie. Instytucja prezentuje uzbrojenie i sprzęt będący na wyposażeniu dawnych wojsk obrony przeciwlotniczej.  

Ekspozycja stała pn. „Historia polskiej broni przeciwlotniczej” to przedmioty odnalezione na terenie dawnego obozu jenieckiego Stalag Luft IV Gross Tychow, zaaranżowane w formie dioramy. Są to eksponaty z dawnego Muzeum OPL, depozyty z placówek z Piły i Kołobrzegu oraz ze zbiorów prywatnych. Zwiedzających wita w budce wartowniczej manekin w mundurze polowym tzw. „moro” używanym w Wojsku Polskim do lat 90. ubiegłego stulecia. Jak przystało na warunki polowe, żołnierz jest ubarwiony na twarzy farbą kamuflażową.

Widzowie mają możliwość poznania początków powstania pierwszych polskich jednostek przeciwlotniczych, aż po współczesność. Wybrane eksponaty prezentowane są w militarnych aranżacjach, m.in. z wykorzystaniem skrzyń po pociskach i rakietach. W części poświęconej armii II Rzeczypospolitej  prezentowana jest m.in. kurtka mundurowa podporucznika artylerii, hełm, czapka polowa oraz maski przeciwgazowe. Można również zobaczyć inne pamiątki z tamtych czasów, między innymi polski pistolet Vis, busolę kierunkową Bezarda (tzw. oficerską), mapy, fotografie czy eksponaty związane z Ligą Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej. Dodatkowo, zwiedzający mogą również się sprawdzić w zwalczaniu… wrogich samolotów. 

Jest tu też ciężki karabin maszynowy kalibru SG-43 kal. 7,62 mm, czyli radziecka konstrukcja z końca II wojny światowej, która mogła wystrzelić do 700 pocisków na minutę. Pod okiem pracownika muzeum można go przeładować – obserwując, jak przesuwa się taśma – i oddać „suchy” strzał do „Junkersów” czy „Dornierów” zawieszonych pod sufitem.

W części dotyczącej artylerii przeciwlotniczej prezentowane są lufy armat kalibru 85 mm i 57 mm, a w ich tle ustawiono pociski. Na dioramie pola walki wyeksponowano kolekcję stereoskopowych dalmierzy artyleryjskich, które służyły do obliczania odległości i wysokości celu. 

Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie reprezentują m.in. kompletny mundur plutonowego podchorążego artylerii przeciwlotniczej II Korpusu Polskiego (tzw. battledres) walczącego między innymi na Monte Cassino, brytyjski hełm Mk.II, torba sanitarna, scyzoryk wielofunkcyjny „Churchill” oraz odznaczenia bojowe i odznaki OPL jak również rzeczy osobiste.

Prezentowane są także zbiory związane z Wojskiem Polskiego z 1943 r. i z czasu operacji berlińskiej. W jednej z gablot stoi manekin w mundurze podpułkownika artylerii 1. Armii Wojska Polskiego a obok, na zaimprowizowanym „stanowisku ogniowym”, ustawiono poczwórnie sprzężonego „Maxima” wz. 1910 na podstawie przeciwlotniczej.

 Są tu też pamiątki z okresu powojennego, w tym m.in. po stacjonującej kiedyś w Koszalinie 16 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej. 

Można też obejrzeć przekrój rakiety W-755 z zestawu S-75 M „Wołchow” – można dokładnie zobaczyć jej wnętrze. Są tu zestawy przenośne, jak i mobilne, tj. zamontowane na  pojazdach. Na fotografiach widz może prześledzić poszczególne fazy startu rakiety zestawu S-125 „Newa” SC. 

 W atmosferę nadmorskiego poligonu można wczuć się na stanowisku celowniczego 25 milimetrowej armaty 72-K wz. 1940. W tle, na wielkoformatowej fototapecie widać strzelający na poligonie „Hibneryt”(ZU-23-2) a obok – emitowane są filmy z pracy bojowej bądź działoczynów. W militarnej scenerii widzowie mogą założyć na głowy stalowe hełmy, przywiesić maski przeciwgazowe i wykonać pamiątkową fotografię.

 Druga część ekspozycji, to jedna wielka Sala Tradycji wszystkich jednostek stacjonujących obecnie w garnizonie koszalińskim. 

Tu odbywają się wszystkie ważniejsze uroczystości wszystkich jednostek i organizacji. W planach jest także urządzenie ekspozycji dla „politycznie obcych”, tj. przeciwlotników represjonowanych w okresie stalinizmu i dla Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej – Okręgu Koszalin. 

Wyjątkowe atrakcje czekają zwiedzających na ekspozycji plenerowej. Znajdują się tu dwa statki powietrzne i szkolno-treningowa „Iskra” (samolot posiada malowanie w barwach 44 Bazy Lotnictwa Marynarki Wojennej z Siemirowic). W głębi wystawy zwraca uwagę pasażerski Jak-40 z 36 Specjalnego Pułku Lotnictwa Transportowego, który od lat 70. aż do 2011 r. obsługiwał najważniejsze osoby w państwie.

Na ekspozycji plenerowej zwiedzający mogą podziwiać to, czym przez ponad 70 lat dysponowali obrońcy polskiego nieba. Na terenie koszar CSSP znajdują się trzy użyczone obiekty: samolot myśliwsko-bombowy Su-22, przeciwlotniczy zestaw rakietowy 2K–11 „Krug” (wyrzutnia z dwiema rakietami) oraz stacja naprowadzania rakiet 1S32 PZR 2K–11 „Krug”.

Strona Muzeum